Florenza - X Anniversary Edition

 

Na het kaartspel en het dobbelspel is er nu Florenza ... de jubileumeditie! Het originele bordspel zag namelijk 10 jaar geleden voor het eerst het levenslicht en dit was dan ook het ideale moment voor een heruitgave. Er is meteen van de gelegenheid gebruik gemaakt om een en ander op te frissen: nieuw artwork, verbeterd materiaal en enkele kleine aanpassingen aan de regels.

Het doel van het spel is uiteraard hetzelfde gebleven: in de gouden eeuw van Florence zo veel mogelijk beroemde artiesten inhuren om de meest prestigieuze kunstwerken te realiseren. Dat hier eerst het nodige kapitaal en grondstoffen voor verzameld moet worden spreekt voor zich. Wie op het einde de meeste prestigepunten op zijn palmares heeft, mag zich uitroepen tot grootste mecenas en tevens winnaar van het spel.

Net als bij de originele editie voorzie je best een ruime tafel. Maar in plaats van de modulaire constructie is er nu wel een volwaardig spelbord dat de kathedraal toont en de 5 belangrijkste gebouwen van Florence. Hierin vind je de verschillende kunstwerken die in bestelling zijn, met hun kost en bonussen. Er is ook een markt en een handelscentrum, maar die hebben enkel economisch belang. Verder is er nog plaats voorzien om de grondstoffen in aparte voorraden bij te houden. De verschillende puntensporen ten slotte zijn nu ook geïntegreerd, dus geen apart bordje meer nodig.

Naast het bord bouw je een soort ontvangstruimte. Dit zijn genummerde kaartjes waaronder de verschillende artiesten zich aanbieden. Deze worden getrokken uit een stoffen zakje en geplaatst onder de kaart met het overeenkomstige nummer. Dit is het aantal beurten dat de artiest beschikbaar is. Niet alleen artiesten, maar ook predikers komen zo solliciteren. Verder zijn er nog een aantal avonturiers die permanent beschikbaar blijven, en een bisschop en kapitein die beide een belangrijke rol zullen spelen.

 Dan moet je de beschikbare werkplaatsen nog uitstallen. Sorteer de fiches zo overzichtelijk mogelijk zodat je snel kan zien wat waar ligt en of het nog in voorraad is. Zo'n werkplaats produceert grondstoffen of levert geld op, laat toe om grondstoffen te (ver)kopen of levert domweg punten op.

Elke speler krijgt een districtbord met daarop zijn persoonlijk paleis en kerkgebouw, waarin telkens ook 4 kunstwerken wachten op realisatie. Daarnaast is er ruimte voor de werkplaatsen die gebouwd zullen worden. Verder krijgt hij nog 13 emblemen waarvan 3 met bonus, 8 werkers en wat startkapitaal. Als bijkomende hulp kan hij beschikken over een overzichtskaart van de werkplaatsen.

Er wordt geen startspeler gekozen: de beurten zijn namelijk niet noodzakelijk in wijzervolgorde! In plaats daarvan wordt de volledige spelersvolgorde voor de eerste ronde random bepaald. Voor het spel begint mag iedereen vooraf in omgekeerde spelersvolgorde al twee werkplaatsen bouwen (mits enkele restricties).

Een ronde bestaat uit verschillende fases en begint met met een inkomstenfase. De spelers krijgen de inkomsten van hun district (inclusief werkers) en van bonussen van afgewerkte kunstwerken. Daarbovenop komt nog 1 grondstof, te kiezen door de speler die kapitein is, of anders random bepaald door een dobbelsteenworp. De bonussen kunnen geld, grondstoffen of werkers zijn, maar ook direct prestigepunten of geloofspunten. Die worden dan bijgezet op het overeenkomstige spoor.

De tweede fase is voor de kapitein, als die in het spel is. Die mag nu een artiest of prediker uit de ontvangstruimte in bewaring nemen, zodat enkel die speler hem nog kan inhuren. 

Dan is het de beurt aan de bisschop. De speler die deze rol heeft mag 1 extra werker nemen, en bovendien van elke andere speler een werker oproepen voor kerkdienst. Die moeten het deze ronde dus met een werker minder stellen!

 Hierna is het tijd voor wat denkwerk: de planningsfase. In spelersvolgorde zet iedereen om en om een werker in. De keuzemogelijkheden zijn de volgende:

• een werkplaats bouwen
• een werkplaats bedienen
• een artiest inhuren en toewijzen aan een kunstwerk
• naar de markt gaan
• zaken doen
• een gift aan een prediker (voor extra werkers)
• een avonturier inhuren

Ik laat de technische details achterwege, het is niet de bedoeling om hier de hele handleiding over te nemen. Wat ik wel nog wil toevoegen is dat hier nog niks betaald moet worden, enkel bij de prediker moet je onmiddellijk over de brug komen. Ook belangrijk om te weten is dat je niet alleen je eigen werkplaatsen mag bedienen, ook die van andere spelers. Daar moet je dan wel een prestigepunt voor betalen.

De volgende fase is de economische fase. Hier wordt een specifieke volgorde gehanteerd: eerst komen de werkplaatsen op locatie 1 in de districten aan bod (ook weer in spelersvolgorde), daarna locatie 2 en zo voort. Uiteraard enkel wanneer een werker is toegewezen. Heb je een werkplaats in opbouw en kan je ze toch niet betalen, dan gaat die terug naar de voorraad en verlies je 1 prestige. De acties markt (grondstoffen kopen, verkopen en ruilen), zaken doen (geld innen) en avonturiers huren (betalen voor bonussen) kan je eender wanneer doen in deze fase, als het je best uitkomt.

In de zesde fase gaan de artiesten aan het werk. Je betaalt hun loon en de kosten van het kunstwerk, en dan mag je een embleem op die locatie leggen. De afwerking levert meestal ook directe bonussen op zoals prestige- en geloofspunten. Bovendien zijn er ook permanente bonussen die bij elke volgende inkomstenfase opleveren: punten, werkers enz. Je hebt trouwens 3 emblemen die daar nog een schepje bovenop doen. En alsof dat nog niet genoeg is kan je dobbelen voor de artiest: als je geluk hebt heeft hij net een meesterwerk gecreëerd, wat weer extra punten betekent.
Slaag je er in om al de kunstwerken in je paleis of kerk te realiseren, levert dat ook weer een bonus op. Maar ook hier geldt weer de regel dat als je het niet kan betalen, je prestige verliest. Een goede planning is dus beslist noodzakelijk.

 

De voorlaatste fase is voorbehouden om de spelersvolgorde te herbekijken. Wie het verst staat op het prestigespoor wordt de nieuwe kapitein en stijgt naar de koppositie op het volgordespoor. Hij incasseert ook prestigefiches volgens zijn positie, maar valt wel terug op 0. Voor de bisschop geldt hetzelfde: wie het verst staat op het geloofsspoor (je moet wel minstens 3 punten hebben) wordt de nieuwe bisschop, incasseert prestige en valt terug op 0. Je mag verder ook steeds als tweede spelen, na de kapitein. Slaag je erin om jezelf op te volgen als bisschop, dan kan je op een bonus rekenen.
In geval van gelijkstand wordt de bewuste rol niet toegekend. Het kan dus zijn dat geen van de rollen de volgende ronde actief is, of zelfs dat een speler beide rollen heeft.

De laatste ronde is een opkuisronde. Belangrijk is dat de artiesten doorschuiven in de ontvangstruimte en eventueel Florence verlaten. Zij worden dan vervangen door andere artiesten.

 Na 7 ronden eindigt het spel. Er worden dan nog punten uitgedeeld volgens je posities op de sporen, voor het bezit van kapitein of bisschop en voor je geld en grondstoffen. Let op: je krijgt ook strafpunten voor lege bouwplaatsen in je district en onvoltooide kunstwerken in je paleis en kerk. Wie daarna de hoogste score heeft wint het spel.

Deze jubileumeditie van Florenza is er alleen maar beter op geworden. De presentatie oogt moderner (alhoewel het modulaire bord ook zijn charmes had) en de kleine aanpassingen aan de regels voegen net dat tikkeltje extra toe. Zo is er nu ook een alternatief voor het dobbelen voor een meesterwerk dat het gelukselement volledig uitsluit, iets wat expertspelers altijd wat ongemakkelijk over kwam. Verder zijn alle sterktes behouden: het opbouwen van een solide productiemotor, de rush om als eerste een kunstwerk te realiseren, de strijd om kapitein en bisschop... Planning en opportunisme blijven hier de hoofdrol spelen. Het thema op zich komt uiteraard ook goed uit de verf. Je voelt je zo wegdromen in de Renaissancesfeer, mede dank zij het oog voor detail en de achtergrondinfo die de makers hebben toegevoegd. De kers op de taart is de solomode, zodat je het nu ook alleen tegen een imaginaire speler kan opnemen en je tactieken kan uittesten.

Florenza is geen spel dat je snel even tussendoor doet. Je moet hier ruim tijd voor uittrekken, maar je zal het je zeker niet beklagen. Een geslaagde hernieuwde kennismaking voor oude meesters, en een uitgelezen kans voor wie het nog nooit gespeeld heeft.

Dit spel werd geschonken door Post Scriptum en is vanaf november te spelen bij Het Geel Pionneke.

 

Aantal spelers: 1 - 5

Speelduur: 60 - 180 min
Leeftijd: vanaf 14 jaar