Bruxelles 1893 - Belle Epoque

Brussel, 1893: Victor Horta ontwerpt een aantal huizen die wereldwijd bekend zullen worden als de eerste gebouwen in de Art Nouveau-stijl. Deze nieuwe stijl combineert elementen zoals licht, rondingen geinspireerd door planten en bloemen, ijzerwerk, mozaïeken, fresco's en glas-in-loodramen. Al snel vindt hij dat jaar navolging van andere architecten die de Art Nouveau omarmen. Brussel wordt hierdoor het middelpunt van deze artistieke beweging die internationaal zal doorbreken en een nieuw 'Gouden Tijdperk', ook gekend als Belle Epoque, zal inluiden.

Bruxelles 1893 is in feite een heruitgave van het gelijknamige spel uit 2013 (een jubileumeditie dus), voorzien van een nieuw jasje en gebundeld met de uitbreiding Belle Epoque. Ik heb het origineel jammer genoeg niet gespeeld maar de uitgever verzekert ons dat de geest van het spel ongewijzigd is gebleven. Verschillen zullen er allicht wel zijn, maar ik laat het aan de kenner om deze te ontdekken.

Het speelveld bestaat nog steeds uit een aantal borden die samengevoegd dienen te worden. Centraal ligt het Art Noveau-bord waar de basisactievelden te vinden zijn. Eigenlijk is dit een compositie van een aantal verwisselbare stroken, waardoor al spelvariatie gecreëerd wordt. Links daarvan komt het Brussel-bord, met ruimte voor spelmateriaal en enkele geavanceerde acties. Rechts vinden we het puntenspoor, met op de achterkant extra velden voor de uitbreiding Belle Epoque. De spelers zelf hebben ook een bordje met een beroemde architect. Hierop wordt de vooruitgang op een aantal sporen bijgehouden. Voor het basisspel zijn deze gelijk, maar de achterkant geeft allerlei verschillen, ook weer om spelvariatie toe te voegen. Dit bordje bevat ook de plannen voor 6 huizen die in de loop van het spel gebouwd kunnen worden.

Een spelronde bestaat altijd uit 3 fases, te beginnen met de planningsfase. Hierbij gaat de actieve speler bepalen aan de hand van een beurtkaart wat het actiegebied voor deze ronde zal zijn.

Daarna kan de actiefase beginnen. Om en om plaatst elke speler een pion (+ geld) op de actie die hij wil uitvoeren, tot hij beslist te passen. De locatie hiervan is ook belangrijk, want in de laatste fase gaan meerderheden in bepaalde gebieden een rol spelen. Op het Art Nouveau-bord kan je een kunstwerktegel nemen of verkopen, Je kan de gunst kopen van een nobele (speciaal effect bij activatie); je kan materialen kopen (hout, ijzer, steen) of je kan er de constructie van een gebouw mee betalen.

Om de kostprijs te bepalen wordt een speciaal mechanisme gebruikt dat wat doet denken aan een rondel. Linksboven het Brussel-bord vind je een schijf met twee kompasarmen die wijzen naar twee verschillende materialen die je moet combineren, afhankelijk van het niveau van je huis. Na het bouwen schuif je een kompasnaald naar keuze een vakje verder, zodat de benodigde combinaties steeds zullen veranderen.

De acties op het Brussel-bord laten je bv toe om geld te incasseren, enkele joker bouwblokjes te nemen, een of meerdere nobelen te activeren of een Art Nouveau-actie naar keuze uit te voeren. Als meerdere spelers dezelfde actie willen gebruiken, moeten ze wel telkens een pion meer inzetten.

Als iedereen gepast heeft begint de derde en laatste fase: de resolutiefase. Hierbij worden enkele meerderheden geëvalueerd (kolommen, rond een punt, in Brussel) die prestigekaarten en punten kunnen opleveren. Ook wordt de nieuwe startspeler bepaald. Maar let op: je kan hier ook een pion verliezen. Gelukkig kan je hem terug vrijkopen met een bepaalde actie/eigenschap. De prestigekaarten geven een directe bonus of je kan ze inzetten als multiplicator.

Het spel eindigt na 5 rondes. Er is dan nog een eindtelling die rekening houdt met je gebouwde huizen, het bezit van de startspelerfiche, je resterende materiaal, maar vooral de 4 doelrijen op je spelersbord (pionnen, nobelen, kunstwerktegels en geld) die al dan niet geboost zijn door prestigekaarten. Zoals gewoonlijk wint de speler met de meeste punten.

Voor een spel dat in principe al 10 jaar oud is kan je moeilijk zeggen dat de mechanismes verfrissend zijn, maar omdat het mijn eerste keer was, was ik toch aangenaam verrast. Het gebruik van de kompasnaalden, de keuze van het actiegebied, de manier om de verkoopprijs van een kunstwerk te bepalen, de verschillende meerderheden, het zijn allemaal originele benaderingen die nog altijd in het oog springen.

De complexiteit ligt wel aan de hoge kant, zeker de eerste spellen is het zoeken naar hoe alles samenvloeit en wat voor jou het beste werkt. Maar dat toont ook aan dat er verschillende wegen zijn die naar Rome leiden, of in dit geval Brussel. Thematisch is het misschien niet echt overtuigend, ondanks de vele referenties naar die locatie en tijdsperiode (onbekend is onbemind?), maar de presentatie is alleszins ok, alhoewel niet iedereen zich onmiddellijk aangesproken zal voelen. Uiteindelijk is het het spelplezier dat telt, en dat zit zeker goed als je de tijd neemt.

Dit spel werd geschonken door Geek Attitude Games en is volgende speldag te spelen bij Het Geel Pionneke.
Bruxelles 1893 is te koop bij Spelmagazijn met 10% korting voor de leden.

Aantal spelers: 2 - 5
Speelduur: 45 - 120 min
Leeftijd: vanaf 14 jaar