Mini Express

 

Mini Express heeft, zoals zoveel spellen, spoorwegen als thema. Je stapt hier in de luxeschoenen van een grote geldschieter die enerzijds investeert in de uitbreiding van het spoornet en anderzijds aandelen koopt van de verschillende concurrerende maatschappijen. Verwerf invloed door de juiste spoorlijnen te bouwen en maak verstandige keuzes bij je participatie in maatschappijen, alleen dan maak je kans om de allergrootste spoorwegmogul te worden.

Het voor de doos verrassend grote bord is tweezijdig en biedt zowel Amerika als Europa als speelveld aan. De vier maatschappijen hebben elk hun eigen startpunt, waarop een treintje geplaatst wordt. Op de verschillende steden komt telkens 1 random fiche te liggen die aangeeft voor welke 2 maatschappijen je hier invloed kan winnen. Afhankelijk van de grootte van de stad kunnen hier 1 tot 3 spoorlijnen toekomen. Naast het spelbord ligt het spoorwegbord, waar je de aandelen van de maatschappijen kan vinden, evenals de treinen die momenteel beschikbaar zijn voor uitbreidingen (initieel 4, maximum 5). Verder is er nog het statusbord waar je per maatschappij je invloed bijhoudt alsook de lengte van het reeds gebouwde spoornet (=aantal geplaatste treinen tussen steden). Rond het bord komt de rest van de treinvoorraad te liggen.

In het begin van het spel kiezen de spelers in startvolgorde al 1 aandeel naar keuze, en vervolgens in omgkeerde volgorde nog 1. Dit moet verschillend zijn en elke speler moet een andere combinatie hebben. Er komt geen geld aan te pas, verdere aandelen zullen met invloed betaald worden.

 Iedere speler doet om beurt een actie, te kiezen uit 2 mogelijkheden. Passen is niet toegestaan. De keuzes zijn: een spoorlijn bouwen of 1 aandeel kopen.

Het bouwen van een spoorlijn is op zich simpel: neem treintjes van 1 maatschappij van het spoorwegbord en maak hiermee een verbinding van een reeds bezet vak (door die maatschappij) naar een stad waar die maatschappij nog niet aanwezig is en waar er nog ruimte is. Uiteraard zijn er nog kleine lettertjes bij deze actie: je moet de kortste weg kiezen en je mag niet door andere steden gaan. Als je vakjes gebruikt die al bezet zijn door een andere maatschappij, dan krijgt die als compensatie per vak een extra trein in haar bouwvoorraad. Hierna worden de economische gevolgen verwerkt. Tel het aantal treinen dat je geplaatst hebt in open ruimte (de stad van bestemming wordt dus niet meegeteld) en verhoog de positie van de maatschappij op het netspoor. Verder heeft elke stad zoals gezegd een fiche waarop 2 maatschappijen staan afgebeeld. Voor elk van deze mag je je invloed 1 positie verhogen. Sommige fiches tonen een joker (paars), hier mag je een maatschappij naar keuze nemen, maar wel verschillend van de andere op de fiche.

Het kopen van een aandeel is ook eenvoudig. De prijs hangt hierbij af van het aantal treinen dat op die moment in de bouwvoorraad van een maatschappij ligt en wordt betaald in invloed. In extremis kan je dus een aandeel gratis krijgen als de speler voor je net alle treinen opgebruikt heeft bij het bouwen van een spoorlijn. Als je transactie uitgevoerd is, vul je de bouwvoorraad van die maatschappij aan met 3 treinen. Wanneer alle treinen in de algemene voorraad van een maatschappij op zijn, worden eventuele overblijvende aandelen verbeurd verklaard en uit het spel genomen. Treinen in de bouwvoorraad kunnen nog wel verder gebruikt worden.

Het spel eindigt zodra er 2 maatschappijen zonder aandelen komen te zitten. De huidige ronde wordt nog wel afgemaakt. Daarna wordt de eindscore berekend. Opvallend hierbij is dat de waarde van een aandeel per speler verschillend zal zijn. Die wordt per maatschappij berekend volgens het volgende principe. Bepaal eerst je positie op het invloedspoor (1^e, 2^e of rest). Regels voor ex aequo zijn van toepassing. Kijk vervolgens in de tabel naast de positie van de maatschappij op het netspoor. Hier vind je nu de waarde van jouw aandeel terug. Tel dit samen voor alle maatschappijen en je hebt je eindscore. Als 'tie breaker' gaat de voorkeur naar de speler met de minste aandelen.

Mini Express is niet het eerste spel dat spoorwegen en aandelen combineert, ik denk zelf bijvoorbeeld aan Union Express. Toch slaagt het erin zich te onderscheiden van de grote massa. Enerzijds is er de prachtige vormgeving met schitterend artwork en verzorgde componenten, anderzijds de keuze om geen geld te gebruiken maar een vrij origineel concept van invloed. De regels zijn duidelijk en snel uitgelegd, de handleiding bevat voldoende voorbeelden. De beperkte actiekeuze zorgt voor een lage drempel, maar geeft desondanks toch stof tot nadenken. Je moet bvb bouwen om invloed te verkrijgen, maar daarmee geef je de volgende speler kans om goedkoop een aandeel te bemachtigen. Je moet daarnaast ook rekening houden met de capaciteit van de steden, waardoor er voor sommige maatschappijen meer invloed te verdelen valt. Zeker iets om op te letten. De eindscore is soms lastig te voorspellen. Een laatste invloedwijziging bij het uitspelen van de ronde kan namelijk het verschil maken tussen winst en verlies. Sommigen zullen dit als een nadeel zien, anderen eerder als een welgekomen onvoorspelbaarheid.

Wat mij betreft is Mini Express een aanrader in zijn genre en zal het zowel de familiespeler als de veelspeler kunnen bekoren. De aangegeven leeftijd van 15 jaar lijkt mij wel iets overdreven.

Nog even dit ter info: het normale spel is voorzien voor 3 tot 5 spelers. Voor 2 spelers (en uiteraard ook voor de solovariant) zijn er aparte regels met of zonder robotspeler. Er is per bordzijde ook een geavanceerde regel beschikbaar voor meer variatie.

Dit spel werd geschonken door Moaideas Game Design en is vanaf maart te spelen bij Het Geel Pionneke.

Aantal spelers: 1 - 5
Speelduur: 40 - 60 min
Leeftijd: vanaf 15 jaar